გასტრო გიდი ამჯერად იტალიაში გამოგზაურებთ, ჩვენი მასპინძელი ნანა ზურიაშვილია, კულინარიული გვერდის buongustaio (გურმანი) ავტორი. “2013 წლიდან ვცხოვრობ იტალიაში, კერძოდ ნეაპოლის ქალაქგარეთ, პატარა ისტორიულ ქალაქ პოცუოლში. პოცუოლი გაშენებულია მოქმედ ვულკანზე, ვიცი, ძალიან საშიშად ჟღერს, მაგრამ უჩვეულო სილამაზისაა აქაურობა. 6 წელია შევქმენი ოჯახი და მყავს სამი გოგონა. ჯერჯერობით ჩემი კარიერული წინსვლა შეჩერებულია, მაგრამ მომავალი წლიდან ვგეგმავ არქიტექტურის შესწავლას. იტალიაში აღმოვაჩინე კულინარიისადმი დიდი სიყვარული. ძალიან შემიყვარდა იტალიური სამზარეულო. რადგან მქონდა ბევრი თავისუფალი დრო, ვსწავლობდი და ვატარებდი ექსპერიმენტებს. ვთვლი რომ დღესდღეობით კარგი კულინარი ვარ და მალე ვაპირებ გავაღრმაო კულინარიული შესაძლებლობები.  ნეაპოლს ძალიან დიდი ისტორია აქვს, როგორც კულინარიული ასევე მუსიკალური. ვინც არ იცით, ნეაპოლში აშენდა პირველი ოპერა "San Carlo” და გამოცხვა პირველი პიცა. ნეაპოლია მისი ხმაურიანი და ვიწრო ქუჩებით, დიდი პიაცებით, ბევრი და გემრიელი პიცერიით, საუკეთესო ესპრესოთი, მოცარელითა და კიდევ რა ჩამოთვლის. O sole mio-ს და კიდევ უამრავი ისტორიული სიმღერის საწყისი.  რადგან ამ რეგიონს ზღვაც ბევრი აქვს  და მზეც, ხალხიც ასეთი მხიარული, ცეცხლოვანი და ემოციურია, რაღაცნაირად ჩვენ, ქართველებს გვგვანან. ჩემს ოჯახში, განურჩევლად ასაკისა, ყველას უყვარს პასტა.. ხშირად ვაკეთებ ახალ პასტას, რაშიც შვილები ხშირად მეხმარებიან... ასე მგონია, რომ სამზარეულოც ხელოვნების ერთ-ერთი სფეროა და მისი გაზიარება აუცილებელია, განსაკუთრებით პატარა ასაკში, როდესაც ხელის შეხებით შეიცნობენ სამყაროს... ასე მგონია რაც მეტ რამეს შეეხებიან ბავშვობიდან, მით მეტი ფანტაზია და იდეა ჩამოუყალიბდებათ. ზოგადად მიყვარს მომზადება, სულ ვფუსფუსებ და რაღაცას ვაკეთებ, უფრო მეტი პურეული, ნაკლები ტკბილი...  მაგრამ ვიტყოდი, იტალიურ გასტრონომიასაც ვერაფერი შეედრება.  იტალიელებს უყვართ საათობრივი კვება. Colazione - საუზმე ტკბილი, pranzo- სადილი აუცილებლად პასტა და მერე მეორე კერძი, ჭიქა ღვინით და ბოლოს ხილი და ტკბილი აუცილებლად. საღამოს უფრო ბურღულეულს მიირთმევენ. რიზოტოს ან წვნიანებს... ძალიან დიდ მნიშვნელობას ანიჭებენ ხარისხიან და სწორ კვებას. ჩემს მეუღლეს ძალიან უყვარს ქართული სამზარეულო, განსაკუთრებით ხაჭაპური, ქართული ყველი და დედას პურები. ყველაზე მეტად ეს ენატრება ხოლმე...  კერძი, რომელსაც გასტრო გიდის მკითხველს გავუზიარებ არის ერთგვარი ექსპერიმენტი, რომელსაც ზოგადად მეგობრებისთვის და ოჯახისთვის ვამზადებ ხოლმე... ჭარხალი დიდი პოპულარობით არ სარგებლობს იტალიაში, ამიტომ გადავწყვიტე მისი გემო ისე გამეცნო მეგობრებისთვის, რომ არ დავიწყებოდათ და ნამდვილად გამომივიდა.    ჭარხლის რიზოტოსთვის დაგჭირდებათ: 300 გ ბრინჯი არბორიო 400 გ ჭარხალი 100 გ გორგონზოლა (ობიანი ყველი) 30 გ ნიგოზი 20 გ კარაქი ცოტაოდენი ზეითუნის ზეთი ბოსტნეულის ნახარში მარილი პილპილი   მომზადება: პირველ რიგში მოამზადეთ ბოსტნეულის ნახარში. ქვაბში ჩაყარეთ ხახვი, სტაფილო, კარტოფილი, პომიდორი, ნიახური და აადუღეთ 20 წუთი. გაფცქვენით ჭარხალი და გახეხეთ.  ცალკე განიერ და დაბალ ქვაბში ჩააგდეთ ერთი კოვზი კარაქი და როცა გალღვება, დაამატეთ ბრინჯი. დააყოვნეთ 2 წუთი და დაამატეთ ჭარხალი, ურიეთ 1 წუთი და შემდეგ დაამატეთ ბოსტნეულის ნახარში ისე, რომ ზემოდან მოადგეს. ხარშეთ 15-16 წუთი (დააკვირდით ხარშვის დროს ეტიკეტს) და შიგადაშიგ ამატეთ ბოსტნეულის ბულიონი. მასა არ უნდა იყოს წვნიანი, უფრო კრემივით ტექსტურა უნდა მიიღოთ. გადმოდგით ცეცხლიდან, უყავით გორგონზოლა და მარილი, კარგად ამოურიეთ. გადაიტანეთ თეფშზე და მორთეთ წვრილად დაჭრილი ნიგვზით, გორგონზოლით და პილპილით.  Buon appetito!”

  ქართული სუფრის მრავალფეროვანი გრადაცია ათასწლეულების ცოდნას და გამოცდილებას იტევს. ქართული სუფრა, ფიზიკური მოთხოვნილების გარდა ემოციური ტკბობის, ყოველდღიური სტრესის მოხსნის, სახლში ყოფნის, სიმშვიდის და უსაფრთხოების განცდაცაა. ერთგვარფსიქოთერაპიულ ფუნქციასაც ითავსებს. სუფრის გაწყობა და სამზადისი, ცალკე ხელოვნებაა. ყველა კერძს თავისი დანიშნულება აქვს, ყველა კერძი თავის როლს ირგებს ამ ულამაზეს წარმოდგენაში. ზოგიც ჭირის სუფრაზე გამოდის, ზოგიც - ლხინის, ყველა კერძს თავისი დრო და ადგილი აქვს. მხოლოდ ორი რამეა უცვლელი, რის გარშემოც მთელი წარმოდგენა უნდა გაიმართოს, პური და ღვინო. ისინი არიან ქართული სუფრის მთავარი მოქმედი პირები, ყველა დანარჩენი მაგათ უნდა მოერგოს.    თუმცა, თამამად შეიძლება ითქვას, რომ ბოლო ასწლეულის მანძილზე ამ საკრალურ დუეტს ბორჯომის მაცოცხლებელი წყალიც შეურთდა.  არცერთი სუფრა საქართველოში ბორჯომის გარეშე არ ჩაივლის. კერძები დღესასწაულების მიხედვით იცვლებიან, ახალ წელს - საცივი, აღდგომას -  კვერცხი, პასკა, ჩაქაფული. ქორწილს თავისი მენიუ აქვს, ქელეხს - თავისი. იშვიათად ერთმანეთი გადაკვეთონ, გადიან და გამოდიან კერძები სცენიდან. მაგრამ ბორჯომი მუდამ დგას. დგას თავისთვის მოზომილ ადგილას, ამაყად, ისე, თითქოს ფესვები 8000 მეტრის სიღრმეში ჰქონდეს გადგმული. დგას როგორც ძვირფასი ქვა, ულამაზესი სამკაულის შუაგულში.  ბორჯომი, ქართული სუფრის განუყოფელ ნაწილად იქცა. მრავალსაუკუნოვან ტრადიციას, ისე ორგანულად შეერწყა, თითოქოს მუდამ აქ ყოფილიყოს. პრინციპში ასეც არის, ყველაფერი რაც სუფრაზე აწყვია, იმავე მიწით და წყლით არის ნასაზრდოები საიდანაც ბორჯომი ამოდის. ანტიკური ფილოსოფოსები სამყაროს საიდუმლოების ამოხსნას ცდილობდნენ. ბევრი ფიქრის შემდეგ მიხვდნენ, რომ ყველაფერი, რასაც ვხედავთ ოთხი სტიქიისგან შედგება: მიწა, ცეცხლი, წყალი, ჰაერი. ამ ოთხი ელემენტის ურთიერთქმედებით იქმნება სიცოცხლე  და ამ ოთხი ელემენტითაა მოქსოვილი მთელი კოსმოსი. თუმცა, არისტოტელემ  წინამორბედების ნაფიქრალს თავისი დაუმატა და იეჭვა, რომ  რაღაც კიდევ უნდა ყოფილოყო, რომელიც ამ ოთხ ელემენტს ერთიანად შეკრავდა და აზრს მისცემდა. ფილოსოფოსმა კიდევ ერთი ელემენტი, ეთერი, იგივე სივრცე შემოიტანა. ანტიკური საბრძნეთისგან სრულიად დამოუკიდებლად, მეხუთე ელემენტის ცნება ჩნდება აღმოსავლურ ფილოსოფიაშიც, გაგიკვირდებათ და მეხუთე ელემენტის როლი, იქაც სივრცეს ერგება. ბორჯომი თავის მხრივ, ოთხივე ელემენტს მთელი თავისი დიდებულებით აერთიანებს, ვულკანური წარმოშობის ცეცხლი, 8000 მეტრის სიღრმიდან ამოხეთქილი სხვადასხვა ქანებგამოვლილი და მინერალებით გამდიდრებული, ჟანგბადით სავსე წყალი, სტიქიების სრულფასოვანი პალიტრაა. მაგრამ როგორც კი ბოთლში ჩამოისხმევა, ქართულ სუფრაზე თავის კუთვნილ ადგილს დაიკავებს, ის ხდება  ქართული სუფრის მეხუთე ელემენტი, კვინტესენცია. შეიძლება ხანდახან შეუმჩნებელი, როგორც ეთერი,  მაგრამ სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი, რომელიც ყოველთვის მზად არის, რომ ქართული სუფრის გემრიელი სიმძიმე შეამსუბუქოს და პურობა უფრა  სასიამოვნო გახადოს, ვიდრე იქამდე იყო.      

აგრილებასთან ერთად ჩვენს კანს სჭირდება სპეციფიკური მოვლა, გარეგანი მოვლის საშუალებების გარდა, მნიშვნელოვანია საკვებითაც მივიღოთ საჭირო ვიტამინები და მინერალები ჩვენი კანის სიჯანსაღისა და ახალგაზრდობისთვის.  ეს ხუთი პროდუქტი გვეხმარება გავიუმჯობესოთ კანის მდგომარეობა ზაფხულის მწველი მზის სხივების შემდეგ და ასევე, კარგად მომზადებულები შევხვდეთ ზამთრის სუსხიან დღეებს.   ვაშლი ანთების საწინააღმდეგო ძლიერი საშუალებაა, ძველი ინგლისურენოვანი ანდაზა - 1 ვაშლი დღეში, ექიმს აგარიდებთო, სულაც არ არის გადაჭარბებული. ვაშლი სავსეა უჯრედისით, ამიტომ მნიშვნელოვანია ვაშლის ჭამა და არა წვენის ფორმით დალევა, რადგან არ დავკარგოთ ძვირფასი უჯრედისი, რომელიც ჯანსაღი მომნელებელი სისტემის საწინდარია. ვაშლის კანი შეიცავს პიგმენტს, რომელიც ანეიტრალებს ულტრაიისფერი სხივებით გამოწვეულ ზიანს ადამიანის კანზე, ასევე მასში არსებული ნუტრიენტები მონაწილეობს მელანინის წარმოქმნაში - მელანინი კი იცავს ჩვენს კანს მზის სხივებისგან. 1 ვაშლი დღეში იმუნიტეტის გამაძლიერებელია მისი შემცველი c ვიტამინის გამო, რაც ასე მნიშვნელოვანია ზამთრის წინა პერიოდში, ვირუსების სეზონზე.   კოჭა/ჯანჯაფილის კულინარიული თუ სამედიცინო დანიშნულებით გამოყენების ისტორია მრავალ საუკუნეს ითვლის. კოჭას ძლიერი ანთების საწინააღმდეგო თვისებები აქვს, ამიტომ არის, ლიმონთან და თაფლთან ერთად ასეთი შვებისმომგვრელი გაციების დროს. ამასთან ერთად მდიდარია ანტიოქსიდანტებით, რაც კანის მდგომარეობის გაუმჯობესებისთვისაა აუცილებელი, რიგი დაავადებების პრევენციისთვის. კოჭა აჩქარებს სისხლის მიმოქცევას და უჯრედების ჩანაცვლების პროცესს, ანაწილებს ნუტრიენტებს მთელ ორგანიზმში, ეხმარება ტოქსინების გამოდევნაში, რაც ჯანსაღი და მოვლილი კანის წინაპირობაა.   კეილი “სუპერფუდია” და ითვლება ყველაზე სასარგებლო ბოსტნეულად. K ვიტამინით მდიდარი კომბოსტოს ეს სახეობა მონაწილეობს ბევრ სასარგებლო პროცესში, გააჩნია ანთების საწინააღმდეგო მოქმედება, ასევე შეიცავს კაროტინოიდებს, რომლებიც ბუნებრივად იცავს ჩვენს კანს ულტრაიისფერი სხივების ზემოქმედებისგან, რაც ანელებს კანის დაბერების პროცესს.    ნიგოზი ომეგა 3-ით მდიდარი მცენარეული პროდუქტია, 1 მუჭა ნიგოზი დღეში, გვეხმარება შევინარჩუნოთ გლუვი კანი, აუმჯობესებს სისხლის მიმოქცევას, რაც სხეულში ნუტრიენტების თანაბრად გადანაწილებისთვის აუცილებელი პირობაა, იცავს კანს ულტრაიისფერი გამოსხივებისგან და კურნავს მზისგან დაზიანებულ კანს.   ფორთოხალი და ლიმონი, მოგეხსენებათ, C ვიტამინის საბადოა, რაც იმუნური სისტემის გაძლიერებასთან ერთად მონაწილეობს კოლაგენის წარმოქმნაში, კოლაგენზე კი ჩვენი კანის ელასტიკურობაა დამოკიდებული. 1 ჭიქა ციტრუსის წვენი შეიცავს C ვიტამინის დღიურ დოზას.  

მაკა ბახბავა ერთ-ერთ ქართულ კულინარიულ ჯგუფში აღმოვაჩინე, საოცარი ფოტოებით და უცხო რეცეპტებით დამამახსოვრა თავი. მაკა 21 წელია აშშ-ში ცხოვრობს, ამჟამად კარტუსის საერთაშორისო კომპანიაში ბიზნესის უფროს ანალიტიკოსად მუშაობს. კულინარია ჩემი ერთ-ერთი ჰობია. ალბათ ბავშვობას უკავშირდება ეს ყოველივე. ოჯახში ბებია, დედა და ბიცოლა კარგი მზარეულები იყვნენ. ბებია და ბაბუა (დედის მხრივ) მყავდა გურმანები. ყოველი ჩვენი სტუმრობა ზეიმივით აღინიშნებოდა ოჯახში და იწყებოდა უგემრიელესი კერძების სამზადისი. მიყვარდა მათთან სტუმრობა, ტკბილი მეგრული საუბარი და გემრიელი მეგრული სუფრა. ასევე ძალიან მიყვარს მოგზაურობა და სხვადასხვა ქვეყნის კულინარიული ტრადიციების გაცნობა, საიტერესო კერძების გასინჯვა. სახლში დაბრუნებისას ვცდილობ მოგზაურობისას დაგემოვნებული ახალი კერძები სახლში მოვამზადო. იუთუბზე ვიდეო რეცეპტებსაც ვაქვეყნებ შეძლებიდაგვარად.  შტატებში ფოთის პორტის მიერ დაფინანსებული გაცვლითი პროგრამით ჩამოვედი 1995 წელს და სკოლა აქ დავამთავრე. საქართველოში დაბრუნების და უნივერსიტეტის დამთავრების შემდეგ, ჩემმა ამერიკელმა მასპინძელმა ოჯახმა ისევ მიმიწვია შტატებში, სწავლის გასაგრძელებლად. მეორედ 2000 წელს ჩამოვედი სასწავლებლად.  დავამთავრე ჯეიმს მედისონის უნივერსიტეტის ბიზნეს მაგისტრატურა 100%-იანი დაფინანსებით, როგორც წარჩინებულმა სტუდენტმა. მეუღლე უნივერსიტეტში გავიცანი, ჩემს კურსზე სწავლობდა. სწავლის დამთავრების შემდეგ, დავინიშნეთ და კონექტიკუტის შტატში გადმოვედი საცხოვრებლად. ჩემი დაც ასევე მიიწვია ჩემმა ამერიკელმა ოჯახმა სწავლის გასაგრძელებლად. დედა უნივერსიტეტის დამთავრების შემდეგ ჩამოვიყვანეთ.  ადგილობრივი ტრადიციული კერძების შესახებ მოგვიყევით. ვცხოვრობ კონექტიკუტის შტატში. ატლანტიკის ოკეანისპირა შტატია, ნიუ-იორკიდან დაახლოებით ერთი საათის სავალზე. ძალიან ლამაზი შტატია, საუცხოო გაზაფხული და შემოდგომა იცის. ზამთარი კი გვაქვს მკაცრი და ხანგრძლივი. ჩვენი შტატი ცნობილია New Haven-ის სტილის პიცით, რომელიც იტალიელმა ემიგრანტებმა შექმნეს ნიუ ჰეივენში, იელის უნივერსიტეტის ქალაქში, ასი წლის წინ. ამ ქალაქში ძალიან ბევრი იტალიელი ემიგრანტი ცხოვრობდა საუკუნის დასაწყისში. ამერიკის საუკეთესო პიცად ითვლება. Frank Pepe’s Apizza 1929 წელს დაარსა იტალიელმა ემიგრანტმა ფრენკ პეპემ ვუსტერის ქუჩაზე ნიუ ჰეივენში. ქუჩის თავში ფრენკ პეპეს პიცარიაა და ქუჩის დასასრულში მისი დისშვილის სალის (Salvatore Consiglio) მიერ 1938 წელს გახსნილი პიცარია, რომელსაც სალის აპიცა ქვია (Sally’s Apizza). ნიაპოლიტანური პიცისგან განსხავებით, პიცა ცხვება ნახშირის ღუმელში, ცომი არის ძალინ თხელი და ღეჭვადი. გამოცხობის შემდეგაც ინარჩუნებს თავის მყარ ფორმას და არ ცომდება. ამერიკის საუკეთესო პიცას მოცარელა არ აქვს (no mutz). თეთრი მოლუსკის პიცა (white clam pie - მოლუსკი, ნიორი, ზეითუნი და თავშავა) და უბრალო პომიდვრის პიცა (plain tomato pie - სან მარზანო პომიდორი, ნიორი, ზეითუნი და პარმაზანი). ეს ორი პიცა არის უძველესი და ძალიან განთქმული ფრენკ პეპეს პიცარიიდან. რა თქმა უნდა მოცარელას პიცაც აქვთ და მრავალი სხვაც, მაგრამ ეს ორი ძველი ორიგინალია.  Ramps - ამერიკული ღანძილი. ამ მცენარის შესახებ გვიან გავიგე, ვინაიდან მაღაზიაში ვერასოდეს ნახავ. გაგებული მქონდა, რომ გაზაფხულზე, ჩვენს შტატში ამერიკელი გურმანები (forager) ტყეში დადიან და აგროვებენ ველურ ნიორს. ქართული კულინარიული ჯგუფიდან აღმოვაჩინე, რომ აღმოსავლეთ საქართველოში იყენებდნენ ღანძლს და მივხვდი, რომ ამერიკული ramps და ღანძილი ერთი და იგივე მცენარეა. ტრადიციულად, ჩვენს შტატში ეს მცენარე ფოთლების გამოისხმის შემდეგ იკრიფება. ცნობილია, როგორც ველური ნიორი, ველური პრასი. სინამდვილეში, ველური ხახვია (Allium Tricoccum), ნივრისა და ხახვის საუცხოო გემოთი. მას ამერიკელი ინდიელები იყენებდნენ თავიან კულინარიაში. ძალიან ბევრი კერძი კეთდება მისგან: პესტოს სოუსი, შემწვარ კარტოფილთან და ბეიკონთან ერთად, გრილზე შემწვარ სტეიკთან, გამოიყენება სუპებში, მარინადში. ის ცნობილია არამარტო ჩვენს შტატში, არამედ სხვა შტატებშიც. ღანძილის ფესტივალი აქვთ ვირჯინიისა და ტენესის შტატებში.  კონექტიკუტი ასევე ცნობილია საუკეთესო სოფლის ნაყინით. აქ ბევრი ფერმაა, სადაც საუკეთესო ნაყინს ამზადებენ. სადაც არ უნდა წავიდე, რომელ ქვეყანაშიც, აქაურ ნაყინს არაფერი შეედრება. მაღაზიის ნაყინს საერთოდ არ ვყიდულობთ, ვინაიდან ვერც შეადარებ. საუკეთესო ნაყინი მხოლოდ უმაღლესი ხარისხის რძით და სეზონური ინგრედიენტებით მზადდება.    ხშირად ამზადებთ სახლში? ძალიან დატვირთული გრაფიკი გვაქვს მთელ ოჯახს. ვინაიდან ორივე ცოლ-ქმარი ვმუშაობთ, ვცდილობთ გავინაწილოთ საჭმელების მომზადება, ორი დღე მე ვამზადებ, ორი დღე მეუღლე (არაჩვეულებრივი მზარეულია), ერთი დღეც პიცას შევუკვეთავთ, შაბათს სასეირნოდ რომელიმე სხვა სოფელში ან ქალაქში გავალთ და იქაურ კერძებს მივითმევთ, კვირას ისევ სახლში ვართ და ორივე ერთად ვამზადებთ. ქართულ კერძებსაც ვამზადებთ. დედა და დაც აქ არიან და ვცდილობთ რომ შევიყრებით, ქართული სუფრა გავშალოთ. ჩემს შვილებს და მეუღლესაც ძალიან უყვართ ქართული კერძები, კერძოდ: ნიგვზიანი ბადრიჯანი (უფრო სწორედ ნუშიანი - შვილის ალერგიის გამო ნიგოზი სხვა თხილით შევცვალეთ. ყველა კერძში ნუში ან პეკანი ჩავანაცვლეთ. ძალიან გემრიელი გამოდის), ფხალი, მჭადი, აჭარული ხაჭაპური, აჩმა ხაჭაპური, ხარჩო და ღომი, საცივი, ბაჟე, მწვადი, ქათამი ისრიმ-მაყვლით, ქინძმარი, აჯაფსანდალი, მოლესილი ლობიო, კარტოფილის, სოკოს ღვეზელი. კატლეტი და ტოლმაც უყვართ.   როგორ გამოიყურება ტიპური ამერიკული ოჯახური სადილი? ვთქვათ ოჯახური შეკრება უქმეებზე. უქმეებზე ვცდილობთ ჩემი დის ოჯახთან ან მეუღლის ოჯახთან შევიკრიბოთ. თბილ ამინდებში გრილს აქტიურად ვიყენებთ. გრილზე ვწვავთ სხვადასხვა ხორცს: ბატკნის, საქონლის, ბურვაკის ან ვამზადებთ ღორის ნეკნების ბარბექიუს. ასევე წყალში ამოვლებული სიმინდი კანიანად თავსდება გრილზე და მის ორთქლში იხარშება. საოცარი ბოსტანი გვაქვს სავსე პომიდვრებით, ბოსტნეულით, სუნელებით. ამით სხვადასხვა სალათებს ვაკეთებთ. პომიდვრის სალათა პესტო-სოუსითა და ბურატა ყველით ყველას ძალიან უყვარს. ნავით დავდივართ სათევზაოდ, მოლუსკების და ხამანწკების ამოსაყვანად. ოკეანის მიქცევის დროს წყლის დონე ძალიან დაბალია, ამ დროს შეიძლება წყალში სპეციალური ნიჩბით ოკეანის ფსკერიდან მოლუსკები და ხამანწკები ამოიყვანო. უგემრიელესია ახლად დაჭერილი თევზები და მოლუსკები. ამითაც ვუმასპინძლდებით ოჯახს. შემწვარი თევზი, ან თევზი ღუმელში მომზადებული ზეთისხილით, კაპერსით, პომიდვრით, ნივრით და ხახვით მარტივი მოსამზადებელია და ძალიან გემრიელია. ასევე ვამზადებთ ხამანწკებს უმად, მოლუსკებს ტარხუნით, ზამთარში პორკეტას ან პერნილს. ვამზადებთ ასევე ქართულ კერძებს, ვცდილობთ ახალი რამ შევისწავლოთ და ერთფეროვნებით არ შემოვიფარგლოთ. კერძი რომელიც შევარჩიე გასტრო გიდის მკითხველისთვის, პირველად დაახლოებით ორი ათეული წლის წინ უნივერსიტეტის მეგობართან ერთად გავსინჯე. მან შეუკვეთა გრიტსი კრევეტებით. რომ მოიტანეს, თვალებს ვერ დავუჯერე, რადგან მეგრულ ღომს ძალიან ჰგავდა ამერიკული გრიტსი. გავსინჯე, სხვა ყველი ჰქონდა და ოდნავ თხელი კონსისტენცია, მაგრამ ფაქტობრივად იყო ღომი. მას შემდეგ გავიგე, რომ გრიტსი ამერიკელი ინდიელების, მუსკოგიის ტომის ტრადიციული კერძია, რომელიც მე-16 საუკუნეში წარმოიშვა. გრიტსი და კრევეტები სამხრეთ ოკეანისპირა შტატების (სამხრეთ კაროლინა, ჯორჯია) ტრადიციული კერძია.  კეიჯანური კრევეტები გრიტსით4 ულუფაგრიტსი (Grits) პროპორცია: ერთი ოთხზე. ერთი ჭიქა ღერღილი, 4 ჭიქა სითხე. ღერღილის ნაცვლად შესაძლებელია პოლენტას გამოყენებაც. მასალა:2 ჭიქა წყალი 2 ჭიქა რძე 1 ჭიქა ღერღილი 60 გრამი კარაქი 120 გრამი ჩედა ყველი (ან მონტერეი ჯეკი). (Cheddar Cheese / Monterey Jack) მარილი შავი წიწაკა  მომზადება: წყალი, რძე, ღერღილი მოვათავსოთ ქვაბში და საშუალო ტემპერატურაზე წამოვადუღოთ. ხელის სათქვეფით (balloon whisk) მოვურიოთ რომ არ დაკორკოშდეს. ეს სათქვეფი არაჩვეულებრივია ამ მხრივ. დავუწიოთ ტემპერატურას და ნელ-ნელა ვურიოთ დაახლოებით 35-40 წუთი. დავამატოთ კარაქი, ჩავახეხოთ ჩედა (ან მონტერეი ჯეკი). მარილი და შავი წიწაკა გემოვნებით. გადმოვიტანოთ თეფშზე. კეიჯანური კრევეტებიმასალა: 500 გრამი კრევეტი (კანიანად და თავიანად) 200 გრამი ბეიკონი ან ლორი 1 კბილი ნიორი ოხრახუში გარნირად 1 ლიმონი  ლუიზიანური Cajun სუნელი - მზა სუნელია, რომელიც შეიცავს გამომშრალ ხახვს, ნიორს, თავშავას, ბეგქონდარას, მარილს, პაპრიკას, კაიანის (cayenne) წიწაკასა და შავ წიწაკას. ყველაფერი დაფქულ მდგომარეობაში. ამის მომზადება სახლში შესაძლებელია. პროპორცია მეტ ნაკლებად ინდივიდუალურია, მაგალითად, თუ უფრო ცხარე გიყვართ, შეიძლება მეტი კაიენის დამატება, თუ უფრო ნივრიანი, ცოტა მეტი ნივრის და ასე შემდეგ. დაახლოებით პროპორცია ასეთია: 2 ჩ/კ მარილი, 2 ჩ/კ პაპრიკა, და 1 ჩ/კ დანარჩენი სუნელი სათითაოდ. ყველაფერს ერთმანეთში აურევთ და ამ სუნელის შენახვა შეიძლება 6 თვე.  მომზადება: დიდ ტაფაზე შევწვათ ბეიკონი. გადავიტანოთ ცალკე ჯამში. კრევეტები შევკმაზოთ კეიჯანური სუნელით და შევწვათ ბეიკონის ცხიმში. დავამატოთ წვრილად დაჭრილი ნიორი. კრევეტი ძალიან სწრაფად იწვება. ტაფაზე, კრევეტები ერთმანეთს არ უნდა ეხებოდეს, თორემ მოიხარშება შეწვის ნაცვლად. კრევეტები რომ შეწითლდება, გადმოვაბრუნოთ და მეორე მხარეს შევწვათ. გადმოვიტანოთ ცხელი ღუმელიდან და დავამატოთ შემწვარი ბეიკონი. კარგად ავურიოთ. გამზადებული კერძი დავამატოთ გამზადებულ გრიტს. მოვაყაროთ ოხრახუში და დაჭრილი ლიმონი. გაამოთ.